ေကာက္သစ္ေပၚဦး ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး

ႏွင္းပန္းအိမ္
21.Dec.2009


ေရႊေရာင္လႊမ္းေနတဲ့ ေကာက္သစ္စပါးေတြနဲ႔ စပါးခင္း တေမွ်ာ္တေခၚၾကီးကို က်မ လြမ္းမိပါရဲ႕။ စပါးခင္းရွိတဲ့ လယ္ကြင္းထဲမွာ ေျမေျပာင္ေျပာင္ကို ေနာက္ေခ်း၊ ႏြားေခ်းနဲ႔ မံ၊ တလင္းလုပ္ၿပီး အခုလိုအခ်ိန္ဆို ရိတ္သိမ္းထားတဲ့ ေကာက္သစ္စပါးေတြကို အေစ့ေခြ်ၿပီး ေျမာက္ေလနဲ႔အတူ စပါးေလွ႔ေနၾကေရာ့မယ္။ စက္မႈႏိုင္ငံေတာ္သစ္ၾကီးလို႔ စစ္အစိုးရက ဘယ္ေလာက္ပဲ ေၾကြးေၾကာ္ေနၾကပါေစ။ က်မတို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လယ္ကြင္းထဲမွာ လူ႔ခြန္အားနဲ႔ လယ္ထြန္ပ်ဳိးက်ဲ၊ ေကာက္စိုက္ စပါးရိတ္ စပါးေလွ႔ေနရတုန္းပါ။

ဆန္စပါးနဲ႔ အသက္ေမြးရတဲ့ ေတာင္သူဦးၾကီးေတြက သူတို႔ စပါးအထြက္တိုးဖို႔ စပါးမပ်က္စီးဖို႔ သူတို႔ယံုၾကည္ရာ ဆိုင္ရာပိုင္ရာ ႐ိုးရာနတ္ေတြကို ပူေဇာ္ပသရတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈလည္း အခုထိ ရွိေနတုန္းပါပဲ။ ႐ိုးသားတဲ့ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအဖို႔ မိုးေခါင္လို႔၊ မိုးၾကီးလို႔ဆိုတာ စပါးအထြက္မ်ားတာ၊ စပါးအထြက္နည္းတာ၊ နတ္ေတြဖန္ဆင္းတာလို႔ သက္ဝင္ယံုၾကည္မႈ ရွိၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စပါးအထြက္မ်ားေအာင္လို႔ ဆုေတာင္းရတဲ့ နတ္ေတြကလည္း လူမ်ဳိးအလုိက္ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိခဲ့တယ္။ မႏၲေလးတိုင္း အမရပူရဘက္မွာေတာ့ ပုန္းမၾကည္နတ္ (အသံထြက္ေတာ့ ပုန္းမဂ်ီေပါ့)၊ မံုရြာတနယ္လံုးနဲ႔ ဂန္႔ေဂါတခြင္မွာေတာ့ အေမၾကီး (အေမယဥ္)၊ က်မေဆြမ်ဳိးမ်ားဘက္မွာေတာ့ လယ္ေစာင့္အဖိုး၊ အစရွိတဲ့ နတ္ေတြကို ပူေဇာ္ၾကတယ္။

ေက်းရြာရွိရင္ ႐ိုးရာရွိတယ္။ ႐ိုးရာရွိရင္ ယဥ္ေက်းမႈရွိတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈရွိရင္ အဆင့္အတန္းရွိတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးတိုင္းမွာလည္း ကိုယ့္႐ိုးရာ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ ဒီဓေလ့ထံုးစံေတြက စိတ္ဝင္စားဖို႔လည္း ေကာင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္စရာလည္း ေကာင္း၊ ဂုဏ္ယူစရာလည္း ေကာင္းလွပါတယ္။ ဒီထဲကမွ ကရင့္ႏွစ္သစ္ကူးဟာ ပိုလို႔ေပ်ာ္ရႊင္စရာ ေကာင္းခဲ့ပါတယ္။

ျပာသိုလဆန္း ၁ ရက္ေန႔ဟာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ပါ။ ေကာက္သစ္စားပြဲေတာ္လို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။ ဒီပြဲေတာ္မွာ စုေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကတယ္။ ႏွစ္သစ္ကူးမွာ လူၾကီးမိဘေတြကို ကန္ေတာ့ၾကတယ္။ လူၾကီးမိဘေတြရဲ႕ ဆံုးမၾသဝါဒကို ခံယူၾကတယ္။ ရပ္ေဝးရပ္နီးမိတ္ေဆြေတြကို ျပန္လည္ဆံုဆည္းေစတယ္။ ေရွ႕ႏွစ္မွာ ဘာေတြလုပ္မယ္ဆိုတာ တိုင္ပင္ၾကတယ္။ ဒီလို အႏွစ္အရသာရွိတဲ့ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို က်မ ဒုတိယၾကိမ္ေျမာက္ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲခဲ့ရပါတယ္။

ႏွစ္သစ္ကူးပြဲအတြက္ ၾကိဳတင္ဒံုးအကေတြကို တိုက္ေနတဲ့အသံကို တလၾကိဳၿပီး ၾကားေနရတာပါ။ မနက္ေစာေစာဆို ႏို႔ဖိုးရြာထဲမွာ ဒံုးသံေတြနဲ႔ ၿမိဳင္ေနတတ္ပါတယ္။ စခန္း႐ံုးထဲမွာ ေျမက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ရွိတဲ့ ကြင္းျပင္မွာ ေက်ာင္းအားကစားကြင္းမွာ ေခြ်းတရႊဲရႊဲနဲ႔ ဒံုးတိုက္ေနတဲ့ သူေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ကရင္လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ေရာၿပီး က်မတို႔ပါ ႏွစ္သစ္ကူးကို ေမွ်ာ္ခဲ့ရတာ။

ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္အတြက္ တလၾကိဳတင္ၿပီး ေဘာလံုး၊ ေဘာ္လီေဘာ၊ ျခင္းလံုးၿပိဳင္ပြဲေတြ က်င္းပၾကပါတယ္။ ေဘာလံုးပြဲကေတာ့ ပရိသတ္အမ်ားဆံုးပါပဲ။ အသင္းေတြဖြဲ႔ၿပီး အနယ္နယ္အရပ္အရပ္က ဒုကၡသည္စခန္းထဲကို ေရာက္လာတဲ့သူေတြထဲက ပူးေပါင္းပါဝင္ကစားၾကတာ။ အနီးအနားရြာေတြက ပါဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကပါတယ္။ စည္းၾကပ္ဒိုင္၊ ကြင္းလယ္ဒိုင္အတြက္ ၃ ရက္သင္တန္း ေပးၾကတယ္။ အသင္း ၃0 ေလာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ကစားတဲ့အခါ ကြင္းထဲမွာ ေျခေထာက္နဲ႔ ကန္ေနတဲ့ ေဘာလံုးသမားထက္ ပါးစပ္နဲ႔ကန္တဲ့ ပြဲၾကည့္ပရိသတ္ရဲ႕ ေဘာလံုးေတြက ပိုၿပီး ထိမိပါတယ္။ သူတို႔ေၾကာင့္ စည္းၾကပ္ဒိုင္ေတြ အေယာင္ေယာင္အမွားမွားျဖစ္၊ အလံကို ညာျပရာကေန ဘယ္ျပ၊ ေဟးခနဲ ညာသံေပးေအာ္သံ၊ အိုးစည္ဒိုးပတ္သံက ေပ်ာ္စရာရႊင္စရာ၊ ၿပံဳးစရာ။

ႏိုးဖိုးေတာင္ၾကီးေဘး ေက်ာက္ေတာင္က၊ ကမူေတြေပၚမွာ ငုတ္တုပ္ထိုင္အားေပးေနသူေတြက အထူးတန္းပြဲၾကည့္စင္ထက္ သာပါတယ္။ ေဘာလံုးကြင္းကို အေပၚက ဆီးၾကည့္ၿပီး ေဘာလံုးသမားေတြကို အားမလိုအားမရျဖစ္ၿပီး တင္လိုက္ပါလားဆို ေဘးကလူေတြက ''ဆြမ္းေတာ္ၾကီး''၊ ေျမႇာက္လိုက္ပါလားဆို ''ဦးရွင္ၾကီး'' လို႔ ညာသံေပးၾကတယ္။ ဒီၾကားထဲက ကစားပံုနည္းမက်ရင္ ''ေဟ့ေကာင္ … အိမ္ျပန္အိပ္လိုက္'' လို႔ ၾသဘာေပးေနတတ္ေသးတယ္။ က်မကေတာ့ ေဘာလံုးပြဲထက္ ပြဲၾကည့္ပရိသတ္ရဲ႕ အသံကို ပိုၿပီးနားေထာင္ခ်င္တာ။

က်မတူမ မီးမီးကေတာ့ ေဘာလံုးပြဲကို နည္းပညာေရာ၊ ေဘာလံုးဥပေဒပါ နားလည္သူ။ သူကေတာ့ ေဘာလံုးကြင္းထဲကို ကြင္းလယ္ဒိုင္၊ စည္းၾကပ္ဒိုင္ထက္ အခ်ိန္မွန္မွန္ ေရာက္တတ္သူ။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔ကို “မီးမီး … ဘယ္သူ႔ဘယ္အသင္းကို အားေပးလဲ” ေမးရင္ သူက ျပန္ေျဖတတ္တယ္။ “ဘယ္သူ႔မွ အားမေပးဘူး ကိုယ့္ကိုယ္ကို အားေပးဖို႔ ေဘာလံုးကြင္းထဲသြားတာ၊ ရင္ထဲမွာ မြန္းၾကပ္ေနတာ ေဘာလံုးပြဲေရာက္လို႔ ေအာ္ဟစ္ၿပီးရင္ သက္သာသြားတယ္” တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ထင္ပါရဲ႕ ေဘာလံုးပြဲအားေပးတဲ့ ပရိသတ္အသံက ဟိန္းဟိန္းထြက္လာတာ။

ဒီလိုနဲ႔ က်မတို႔အားလံုး ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ ကရင့္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ ေရာက္ရွိလို႔လာခဲ့တယ္။ ျပာသိုလဆန္း ၁ ရက္ေန႔ မနက္အ႐ုဏ္က ၾကက္တြန္သံနဲ႔တင္ ႏိုးရတာမဟုတ္ဘဲ ကၽြဲခ်ဳိမႈတ္သံ၊ ဖားစည္သံနဲ႔ ႏိုးခဲ့ရပါတယ္။

ႏို႔ဖိုးေတာင္ ေဘာလံုးကြင္းေဘးက စင္ျမင့္ေပၚမွာေတာ့ ကရင့္အမ်ဳိးသားအလံက ေလမွာ တဖ်ပ္ဖ်ပ္လြင့္လို႔၊ ေဘာလံုးကြင္းမွာ ကရင့္အမ်ိဳးသား ဝတ္စံုဝတ္ ကရင့္အလံလႊင့္ထူထားတဲ့ ကရင္အမ်ိဳးသားေတြအျပင္ တိုင္းရင္းသားဝတ္စံုအျပည့္နဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရာယူထားၾကတယ္။ စင္ျမင့္ေပၚမွာေတာ့ ကရင့္အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြ ထိုင္ေနၾကပါတယ္။

ႏို႔ဖိုးေတာင္ၾကီးက ဇြဲကပင္ေတာင္ၾကီးသာ ျဖစ္ခဲ့ရင္ က်မတို႔အားလံုး သိပ္ကိုေပ်ာ္ၾကမွာ။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ဆိုတာ ႐ုပ္ကိုဦးေဆာင္တာမို႔ ႏို႔ဖိုးေတာင္ဟာ ဇြဲကပင္ေတာင္ ျဖစ္သြားရတယ္။ ကရင္ျပည္နယ္ရဲ႕ သေကၤတ ဇြဲကပင္ေတာင္ၾကီးေဘးမွာ လူထုေတြ။ ကရင့္လူထု ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကရင့္အမ်ိဳးသား လူငယ္ေတြ။ တိုင္းရင္းသား ညီအကိုေမာင္ႏွမေတြ စုေပါင္းတက္ေရာက္လာတဲ့ ကရင့္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို ဖားစည္သံ၊ ကၽြဲခ်ဳိသံေပးၿပီး ဖြင့္လွစ္လိုက္ပါတယ္။ ကရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္းကိုဆိုၿပီး ကရင့္အမ်ိဳးသား အလံကို ဦးညႊတ္ၾကတယ္။

ဒီေနာက္မွာ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ အဖြင့္အမွာစကား ေျပာသလို စခန္းအုပ္ခ်ဳပ္သူ ေလာင္းပလာကလည္း ကရင္လို ေျပာပါတယ္။ က်မရဲ႕ မိတ္ေဆြ ကိုေစာျမင့္ေထြးတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံက ပိုးကရင္ေတြ။ သူတို႔က မဲသေဝါထုိးစစ္ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းထဲ ေရာက္လာသူ။ ေလာင္းပလာက ကရင္လိုေျပာေတာ့ သူတို႔က သေဘာက်တယ္။ “က်မတို႔ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြက ထိုင္းႏုိင္ငံေရာက္ရင္ ထိုင္းကရင္ ျဖစ္သြားတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ဘဝေပးအေျခအေနေၾကာင့္ ေနရေပမယ့္ ကိုယ့္ဘာသာစကားကို ႏွစ္ေပါင္းၾကာၾကာ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ၾကတယ္” တဲ့။

ေလာင္းပလာ ေျပာတာကေတာ့ “ႏွစ္သစ္ကူးမွာ မေကာင္းတဲ့ စိတ္ကူးအညစ္အေၾကးေတြကို ေဆးေၾကာလိုက္။ ေမ့ပစ္လိုက္။ ႏွစ္သစ္ကူးမွာ စိတ္ကူးသစ္၊ အေတြးသစ္ေတြနဲ႔ သြားရမယ္။ ႏွစ္ေဟာင္းကိုပဲ ေမ့ခိုင္းတာ။ ဇနီးခင္ပြန္းကို ေမ့ခိုင္းတာ မဟုတ္ဘူး” တဲ့။

ေကအန္ယူ ဗဟိုေကာ္မတီ ပဒိုမန္းၿငိမ္းေမာင္ကေတာ့ ျမင့္ျမတ္မႈနဲ႔ ရက္စက္မႈ ေဘးခ်င္းယွဥ္ေနတဲ့ ထိုင္းႏုိင္ငံနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အခုလို ခြဲျခားျပသြားပါတယ္။

“ကရင့္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို က်င္းပခြင့္ေပးတဲ့ ထိုင္းဘုရင္မင္းျမတ္ကို ဒီေနရာကေန ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ တိုင္းသူျပည္သားေတြကိုလည္း ရင္ဝယ္သားကဲ့သို႔ သနားၾကင္နာေစာင့္ေရွာက္ခဲ့တဲ့ ထိုင္းဘုရင္မင္းျမတ္ သက္ေတာ္ရာေက်ာ္ ရွည္ပါေစလို႔ ႏႈတ္ခြန္းဆက္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ အဖိႏွိပ္ခံဘဝတူ တိုင္းရင္းသားညီအကိုေတြ ကရင့္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားလိုပါတယ္။”

” ကုိယ့္အမ်ဳိးသားပြဲေတာ္ကို၊ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈ ပြဲေတာ္ကို ကိုယ့္ႏုိင္ငံမွာ ဘာ့ေၾကာင့္ မက်င္းပႏုိင္ရတာလဲ။ က်ေနာ္တို႔ ကရင့္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို အမွန္တကယ္ က်င္းပရမွာက ျမန္မာျပည္မွာပါ။ ကိုယ့္လူမ်ဳိးရဲ႕ ႐ုိးရာပြဲကို သူမ်ားႏိုင္ငံထဲမွာ ဒုကၡသည္အျဖစ္နဲ႔ က်င္းပရတာ သိပ္ကိုေၾကကြဲစရာေကာင္းပါတယ္။ မင္းေကာင္းမင္းျမတ္သည္ မင္းက်င့္တရား ၁ဝ ပါးနဲ႔ ျပည့္စံုရပါတယ္။ ဒါန၊ သီလ ရိွရမယ္။ ေပးကမ္းရမယ္။ ေျဖာင့္မွန္ရမယ္။ ေဒါသမ်က္မာန္မရွရဘူး။ မညႇဥ္းဆဲရဘူး။ ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေျပာင္းရမယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အလိုဆႏၵနဲ႔ မဆန္႔က်င္ရဘူး။ ဒီမင္းက်င့္တရားေတြကို စစ္အာဏာရွင္က မ်က္ကြယ္ျပဳခဲ့တယ္။”

” စစ္အာဏာရွင္ရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ဒုကၡသည္ေတြ ခုိလံႈေနရတယ္။ ဒီဒုကၡသည္ေတြဟာ ထိုင္းဘုရင္မင္းျမတ္ရဲ႕ ေစတနာေၾကာင္႔သာ ခိုလံႈခြင့္ ရခဲ့တာပါ။ ၁၉၉ဝ ျပည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ၈ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္နဲ႔ မဲအျပတ္အသတ္ႏိုင္ခဲ့ေတာ့ တရားေစာင့္တဲ့မင္း ေပၚလာၿပီ။ ဒို႔ႏိုင္ငံ ဒို႔ျပန္လို႔ရၿပီ။ ဒို႔ဇာတိ ဒို႔ျပန္လို႔ရၿပီလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္သလို ျဖစ္မလာခဲ့ပါဘူး။ ေစာဘဦးၾကီး ေျပာတဲ့ စကားကို ႏွစ္သစ္ကူးလက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးပါရေစ။”

”ကရင္လူမ်ဳိးေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရး တခါမွ မလုပ္ခဲ့ဘူး။ အခုေတာ္လွန္ေရးက ပထမဦးဆံုးနဲ႔ ေနာက္ဆံုးျဖစ္တယ္။ ကရင္ေတြဟာ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ လူတန္းစား တခါမွ မျဖစ္ခဲ့ဘူး။ အဖိႏွိပ္ခံလူမ်ိဳးတမ်ိဳးအျဖစ္နဲ႔ပဲ ေနခဲ့ရတယ္။ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးဟာ မရံႈးဘူး။ ကရင္ေတြဟာ ရန္ကုန္သြားၿပီး လည္ဆင္းမခံခဲ့ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ေတြ အခုလို ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲကို က်င္းပေနခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္သူေတြ၊ ကရင္အမ်ဳိးသားေတြဟာ ေတာင္ငူ၊ ေညာင္ေလးပင္ ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာျပင္မွာ စစ္အစိုးရရဲ႕ ဖိႏွိပ္၊ ရက္စက္မႈေၾကာင့္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ဖို႔အတြက္ တိရစာၦန္ေတြလို ေျပးလႊားတိမ္းေရွာင္၊ ပုန္းေအာင္းေနရပါတယ္။ စစ္မွန္တဲ့ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညႊတ္ေရးကို အသိအမွတ္ျပဳမွ၊ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးရဲ႕ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးစံေတြကို အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈ ရွိမွသာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ရရွိမွာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္''

ပဒိုမန္းၿငိမ္းေမာင္ စကားအဆံုးမွာ လက္ခုပ္သံမ်ား ဆူညံသြားပါတယ္။ ရင္ထဲမွာ ေၾကကြဲမႈ၊ နာက်င္မႈ၊ တက္ၾကြမႈေတြက ေလထဲမွာ လြင့္ေနတဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားအလံလို တဖ်တ္ဖ်တ္နဲ႔။

၇၁ ၾကိမ္ေျမာက္ ကရင့္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲကို က်မတို႔တင္ ဆင္ႏႊဲရတာ မဟုတ္ဘဲ ကမၻာ႔ႏိုင္ငံအသီးသီးက ႏိုင္ငံျခားသားေတြပါ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲၾကပါတယ္။ သူတို႔လို ဘာသာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ အေရွ႕အေနာက္ ျဖစ္ရသူေတြတင္ စိတ္ဝင္စားရတဲ့ ပြဲမဟုတ္ဘဲ က်မတို႔လို ႏိုင္ငံတခုထဲမွာ အတူေနခဲ့ရတဲ့သူေတြပါ စိတ္ဝင္စားရတဲ့ပြဲပါ။

အခမ္းအနားျပီးေတာ့ ဒံုးယိမ္းအဖြဲ႔ေတြက “ဖိဖိေယာ္” ဆိုတဲ့ ႐ိုးရာနတ္ကို ျပန္ပို႔ဖို႔ နတ္စင္ဘက္မွာ စု႐ံုးေနၾကပါၿပီ။ အခမ္းအနား လာသူေတြကို ေကာက္သစ္ေကာက္ညႇင္းနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ ေကာက္ညႇင္းက်ည္ေတာက္ ကရင္လို (ဝါ့ပေလာ) ေတြကို လက္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ေကာက္ညႇင္းက်ည္ေတာက္ေတြကို ႏိုင္ငံျခားသားေတြ စားေသာက္ၾကၿပီး ဖိဖိေယာ္နတ္စင္ေဘးကို စု႐ံုးသြားၾကပါတယ္။

“ဖိဖိေယာ္” ဆိုတဲ့ နတ္ကို ပြဲေတာ္မက်င္းပခင္ ညေနမွာ တရက္ၾကိဳၿပီး ပင့္ဖိတ္ထားတဲ့ နတ္ကြန္းေလး ရွိပါတယ္။ နတ္ပင့္တဲ့အခါမွာ ဒုံးယိမ္းအဖြ႔ဲအားလံုး အကနဲ႔ ပင့္ၾကရပါတယ္။ ျပန္ပို႔တဲ့အခါမွာလည္း ဒံုးယိမ္းနဲ႔ ျပန္ပို႔ရပါတယ္။ စင္ျမင့္ေဘးက ဝါးညႇပ္က်ဲက်ဲကာထားတဲ့ နတ္ကြန္းေလးထဲမွာ ေကာက္သစ္စပါးပံုေလး ရွိပါတယ္။ ဝါးညႇပ္နဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ နတ္ကြန္းတိုင္ေဒါင့္ ၄ ခုမွာ ေတာပန္းေတာင္ပန္းေလးေတြကို ႏွီးနဲ႔ခ်ည္ၿပီး ပူေဆာ္ထားပါတယ္။ ဝိုင္းထဲမွာ ေစာင္း၊ ဗံုရွည္၊ ေမာင္း၊ လကြင္း၊ ကၽြဲခ်ဳိတီးမႈတ္ေနသူ ကရင္အမ်ဳိးသားၾကီးေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ညႊတ္ကိုင္းေနတဲ့ တင္းဝါးရဲ႕ ဝါးပင္အတိုင္း ဝါးရြက္အခက္အလက္ေတြ မခုတ္ဘဲ ေကာက္သစ္စပါးနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ ေခါျပင္၊ ျပာေရထုပ္၊ ေကာက္ညႇင္းမုန္႔ေတြကို ခ်ိတ္ဆြဲၿပီး ပူေဆာ္ထားပါတယ္။ အုန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီးလည္း ပါပါတယ္။

“ဖိဖိေယာ္” နတ္ျပန္ပို႔မဲ့သူေတြ ဒန္အိုးမဲမဲ ၂ လံုးထဲက ထမင္းဟင္းေတြကို ဝါးနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ ပန္းကန္ ၄ ခုထဲကို ထမင္းထည့္ပါတယ္။ ဝါးပန္းကန္တခုထဲကို ဟင္းထည့္ၿပီး လူ ၄ ေယာက္က ဝါးထမင္းဟင္းခြက္ကို ေယာင္းမနဲ႔ ေခါက္ပါတယ္။ ထမင္းဟင္းကေတာ့ ေကာက္သစ္စပါးနဲ႔ ခ်က္ထားတဲ့ ထမင္း၊ ၾကက္မဒန္း အထီးတေကာင္၊ အမတေကာင္ျပဳတ္ၿပီး ဂဏန္း၊ ခ႐ုခ်က္ထည့္ထားတဲ့ ဟင္းနဲ႔ ပူေဇာ္တာပါ။

“ဖိဖိေယာ္” နတ္ျပန္ၿပီလို႔ ယူဆတဲ့အခ်ိန္မွာ နတ္ကြန္းဝန္းထဲမွာ ရွိေနတဲ့ တီးမႈတ္ေနသူေတြ နတ္ကို တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ ထမင္းကို အားရပါးရစားၾကေတာ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ကရင္ဒံုးယိမ္းအဖြဲ႔အားလံုး ကၾကပါၿပီ။ ရပ္ၾကည့္ေနတဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသမီးၾကီးေတြက နတ္ကြန္းက ပန္းေတြျဖဳတ္ၿပီး တယုတရ သိမ္းသြားၾကတယ္။ ကေလးငယ္ေတြကို နတ္ကြန္းထဲက သူေတြက ခ႐ုေတြ၊ ဂဏန္းေတြ ခြန္႔ၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အေပ်ာ္ရဆံုးအခ်ိန္ပါပဲ။

ဒံုးယိမ္းရဲ႕ အကစည္းခ်က္န႔ဲအတူ နတ္စင္ေဘးက ေခ်ာတိုင္တက္ပြဲရဲ႕ လကြင္းသံကလည္း ၾကည့္ေနသူေတြေရာ၊ ကခုန္ေနၾကသူေတြကိုပါ ခြန္းအားျဖစ္ေစပါတယ္။ ဆီရႊဲၿပီး ေျဖာင့္တန္းေနတဲ႔ ဝါးလံုးထိပ္က အလံကို ယူေဆာင္ေနသူ ကရင္အမ်ဳိးသားက ပုဆိုး ၃ ထည္ကို အသံုးျပဳၿပီး ကၽြမ္းက်င္စြာ တက္သြားပါတယ္။ အလံကိုယူၿပီး ေအာက္ကိုခ်လိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ပရိသတ္ေတြက ဦးထုပ္ေျမႇာက္၊ ပုဆိုးေျမႇာက္ၿပီး ဂုဏ္ျပဳၾကတယ္။

ကရင္ဒံုးယိမ္းတဖြဲ႔မွာ ေယာက္်ား၊ မိန္းမ ၃၆ ေယာက္က ကမယ့္သူ။ ေယာက္်ား ၅ ေယာက္၊ မိန္းမ ၅ ေယာက္က သီခ်င္းဆိုမယ့္ တီးမယ့္ သူေတြ။ ဒံုးတဖြဲ႔ရဲ႕ ကရတဲ့ အခ်ိန္က မိနစ္ ၃ဝ ကေန ၄၅ မိနစ္ထိရွိပါတယ္။

ဒံုးမကခင္မွာ မိန္းကေလးတေယာက္က ပထမဆံုး သီခ်င္းဆိုၿပီး ဆုေတာင္းပါတယ္။ ႏွစ္သစ္ကူးအတြက္ ဆုေတာင္းတာပါ။ ”ၾကိဳင္သရိေထာင္ေထာ့ မႈလက္နာ” “ဆူးခလိတ္လာ” ျမန္မာလို အားလံုးခ်မ္းေျမ႕ပါေစ၊ ေအးျမျခင္း ျဖစ္ပါေစလို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ ကရင္ဒံုးယိမ္းက ေကာက္သစ္စားပြဲကို ျပန္လာဖို႔ “ဖိဖိေယာ္” နတ္ကို ဖိတ္လိုက္တယ္။ ဒီနတ္က ေတာထဲေတာင္ထဲမွာ ေနတာမို႔ သဘာဝအသံေပးၿပီး “ေဟး…..ေဟး” လို႔ ဖိတ္ေခၚလိုက္တယ္။ သီခ်င္းထြက္ဆိုရတဲ့သူက ရႊင္ရႊင္ျမဴးျမဴးေလးလုပ္ၿပီး ဖိတ္ေခၚရတယ္။

သီခ်င္းတပုဒ္ဆံုးၿပီးမွ ကမယ့္ သူေတြ ထြက္လာရပါတယ္။ ဒံုးကကြက္ထဲမွာ ေကာက္ရိတ္၊ စူးထိုးတဲ့ ဟန္ေတြပါပါတယ္။ သီခ်င္းေတြ၊ စာသားေတြထဲမွာ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးအေၾကာင္း၊ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္း၊ ဆန္စပါးေတြအေၾကာင္း၊ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းေတြအေၾကာင္း ပါတဲ့ သီခ်င္း ၁ဝ ပုဒ္ေလာက္ၿပီးေအာင္ ဒံုးကရတာပါ။

ေျမာက္ေလနဲ႔အတူ ပါလာတဲ့ ေဆာင္းႏွင္းမႈန္ေတြၾကားမွာ ၾကည့္ေနသူေတြေအးေနေပမယ့္ ဒံုးကေနသူေတြ ေခၽြးၿပိဳက္ၿပိဳက္က်ေနၾကပါတယ္။ ကရင့္႐ိုးရာအဝတ္အစားေတြနဲ႔ ရႊင္ျမဴးတတ္ၾကြေနတဲ့ ဒံုးအကကို ၾကည့္လို႔ မဝႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ကရင္ဒံုးယိမ္းက ရႊင္ျမဴးတတ္ၾကြသေလာက္ “ထား” ဆိုတဲ႔ ျမန္မာလို ကဗ်ာ၊ လကာၤလို႔ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ “ထား” ပြဲကေတာ့ ေအးေဆးၿငိမ့္ေညာင္းလွပါတယ္။ က်မကေတာ့ သီခ်င္း ၿငီးေနတယ္လို႔ ခံစားရပါတယ္။ “ထား” ပြဲကို ပံံ့ပိုးေပးတဲ့ ဂီတကေတာ့ ကၽြဲခ်ိဳနဲ႔ တနန္း (ေစာင္းေကာက္) ပါပဲ။ ဒုကၡသည္ဆိုေတာ့ ေစာင္းၾကိဳးျဖစ္ဖို႔ သစ္ႏြယ္ၾကိဳး၊ ပိုးၾကိဳး မရွိပါဘူး။ သစ္နဲ႔ ထြင္းထားတဲ့ ေစာင္းပံုသ႑ာန္ကို ၾကိဳးအျဖစ္ ဂီတာနံပါတ္ေလးၾကိဳးကို တပ္ထားရပါတယ္။ ဝါးနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ ဟြန္းတေယာေလးကလည္း သိပ္ကို ခြ်ဲတတ္ပါတယ္။

မီးအလင္းမွိန္မွိန္ေအာက္မွာ ဝါးဟြန္းတေယာေလး၊ ေစာင္းေလး ညႇင္းညႇင္းသဲ့သဲ့တီးၿပီး အပ်ဳိ၊ လူပ်ဳိ ကဗ်ာရြတ္ၾကတယ္။ အပ်ဳိ၊ လူပ်ဳိဆိုေတာ့ ခ်စ္ေရးဆိုၾကတာေပါ့။ အခ်စ္ကုိ လွပေအာင္၊ ႏူးညံ့ေအာင္၊ သိမ္ေမြ႔ေအာင္ ပံုေဖာ္တတ္ၾကတယ္။ အမ်ိဳးသမီးက အဆိုဘက္က။ အမ်ိဳးသားက အေခ်ဘက္က။ က်မတို႔ ျမန္မာလိုဆို စကားထာဝွက္ၿပီး အပ်ဳိလူပ်ဳိ က်ီစယ္ၾကတာျဖစ္မယ္။ အိမ္ေထာင္က်ၿပီးသား ေယာက္်ား၊ မိန္းမဆို ခ်စ္ေရးမဆိုၾကေတာ့ပါဘူး။ ဥပမာ ေဆးလိပ္မီးေတာင္းတာ၊ အကၤ်ီေတာင္းတာ၊ ဘယ္ေလာက္ ဥာဏ္ေကာင္းလဲဆိုတာ၊ ဆံုးမစကားေျပာတာတို႔ကို “ထား” နဲ႔ ေျပာၾကတာလို႔ IHE ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီး “ေစာလားေလး” က ရွင္းျပပါတယ္။ ”ထား” ယဥ္ေက်းမႈ မေပ်ာက္ေအာင္ ဆရာၾကီးက ႏွစ္သစ္ကူးမွာ “ထား” ၿပိဳင္ပြဲလုပ္ေပးပါတယ္။ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းသိမ္းတာ သိပ္ကိုေကာင္းတဲ့ စိတ္ကူးပါပဲ။

က်မတို႔ ျမန္မာေရွးလူၾကီးမ်ားလို ေယာင္တေစာင္းမထံုးဘဲ ထိပ္တည့္တည့္ထံုးထားတဲ့ တလဂုဏ္ ကရင္လူမ်ဳိးကိုလည္း ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ရွားပါးတဲ့ ဆင္ယဥ္ထံုးဖြဲ႔မႈနဲ႔ နတ္ပူေဇာ္တဲ့ ဓေလ့နဲ႔ တလဂုဏ္ ကရင္႔အမ်ဳိးသားေတြ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မေတြ႔ရေတာ႔ပါဘူး။ ထူးျခားတဲ့ ဆင္ယဥ္မႈနဲ႔ တလဂုဏ္ ကရင္အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း “ထား” ဆိုၾကတယ္။ ကရင္ေစာင္နီနီပတ္ၿပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ခံစားခ်က္ကို ထုတ္ေဖာ္ၾကတယ္။ ဆြဲဆြဲငင္ငင္နဲ႔ “ထား” ဆိုေနၾကတဲ့ သူတို႔ေတြမွာလည္း ႏူးညံ့တဲ႔ ခံစားမႈအႏုပညာ ရွိပါတယ္။

က်မတို႔ျမန္မာေတြ ပတ္ပ်ဳိး၊ ေတးထပ္၊ သီခ်င္းၾကီး၊ သီခ်င္းခန္႔ သီဆိုသလို ဆိုၾကတာပါ။ သံစဥ္၊ စာသား၊ ဓေလ့ထံုးစံ၊ ဝတ္စားဆင္ယဥ္မႈသာ မတူတယ္။ ေၾကး၊ၾကိဳး၊ သားေရ၊ ေလ၊ လက္ခုပ္ အေျခခံတဲ့ တူရိယာ ၅ မ်ဳိးထဲကေတာ့ ခြဲမထြက္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။

ေကာက္သစ္စပါးနံ႔သင္းေနတဲ့ ေခါျပင္၊ ေကာက္ညႇင္းက်ည္ေတာက္၊ ေကာက္သစ္စပါးကို အမႈန္႔ေထာင္းထားတဲ့ ဆန္မႈန္႔နဲ႔ ၾကိမ္ဖူး၊ ခ႐ုေရာခ်က္ထားတဲ့ တာလေပါဟင္းက ကရင္႐ိုးရာ အစားအစာတခုပါ။ ဒီအစားအစာေတြနဲ႔ အသက္ရွင္ရပ္တည္ၿပီး ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးကို ဆင္ႏႊဲေနၾကပါတယ္။ က်မတို႔ ဒီေန႔အသက္ရွင္ ရပ္တည္ေနရတဲ့ အဓိက အစာျဖစ္တဲ့ စပါးရဲ႕ တန္ဖိုးကို ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးစံေတြနဲ႔ ထံုမႊန္းဂုဏ္ျပဳတဲ့ ပြဲပါပဲ။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးဟာ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႔ လွခ်င္တိုင္းလွေနေတာ့တာ။

ေကာက္သစ္စပါးျဖစ္ဖို႔ စိုက္ပ်ဳိးခဲ့တဲ့ စပါးေစ့ေတြဟာ ခ်က္ခ်င္း ထသီး၊ ခ်က္ခ်င္း ေကာက္သစ္ေပၚရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဆင့္ဆင့္ျဖတ္သန္း အခ်ိန္ယူစိုက္ပ်ဳိးခဲ့ရပါတယ္။ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျမၾကီးေတြက သိပ္ကို အေရာင္အေသြး စံုပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း စိုက္ပ်ဳိးေရးႏိုင္ငံလို႔ ဆိုၾကတာပါ။ ဒီေျမၾကီးေပၚမွာ ဒီမိုကေရစီ စပါးမ်ဳိးေစ့ေတြ၊ ဘဝ၊ ေခၽြး၊ ေသြး၊ အသက္ေတြ အမ်ားၾကီးနဲ႔အတူ သမိုင္းမ်ားစြာ၊ မ်ဳိးဆက္မ်ားစြာ ၾကဲပက္ထားပါတယ္။

ဒီေကာက္သစ္ေပၚခ်ိန္မွာ က်မတို႔အားလံုး ရိတ္သိမ္းေပ်ာ္ရႊင္ရမယ္လို႔ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း ယံုၾကည္ေနမိပါေတာ့တယ္။