အယူ၀ါဒဆိုင္ရာ ဗုဒၶရဲ႕အျမင္(Critical Thinking) (သို႔မဟုတ္) ကာလာမသုတ္(ေကသမုတၱိသုတ္)

အခါတစ္ပါး၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကသမုတၱိ ဆိုေသာ နိဂံုးအရပ္သို႔ ေရာက္ခဲ့ေလ၏ ။ ထိုအရပ္၌ ကာလာမ အမည္ရွိေသာ ပုဏၰားတို႔
​ေနၾကေလ၏ ။ ကာလမ ပုဏၰားတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ေတြ႕ဆံုစဥ္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေမးျမန္း စူးစမ္းၾကေလ၏ ။

" အရွင္ဘုရား ၊ အခ်ဳိ႕ေသာ ရဟန္း ပုဏၰား ( သာမဏ ျဗဟၼဏ ) တို႔သည္ ဤ ေကသမုတၱိ နိဂံုးသို႔ ေရာက္လာခဲ့ၾကဖူးပါတယ္ ၊ ဒီ ရဟန္း
ပုဏၰားတို႔ဟာ မိမိတို႔ရဲ႕ အယူ၀ါဒ ကိုသာျပဆိုၾကပါတယ္ ၊ ထြန္းပေစၾကပါတယ္ ၊ သူတစ္ပါး အယူ၀ါဒ ကိုမူကား ထိပါးၾကပါတယ္ ၊
မထီမဲ့ျမင္ ျပဳၾကပါတယ္ ၊ ရႈတ္ခ်ၾကပါတယ္ ၊ေခ်ဖ်က္ၾကပါတယ္ ။"

" အရွင္ဘုရား ၊ ေနာက္ထပ္လည္း အျခားေသာ ရဟန္း ပုဏၰား ေတြ ဤ နိဂံုး အရပ္သို႔ ေရာက္လာၾကပါတယ္ ၊ သူတို႔ကလည္း သူတို႔ရဲ႕
အယူ၀ါဒကိုသာ ျပၾကပါတယ္ ၊ ထြန္းပေစၾကပါတယ္ ၊ သူတစ္ပါးရဲ႕ အယူ၀ါဒေတြကိုေတာ့ ထိပါးၾကပါတယ္ ၊ ရႈတ္ခ်ၾကပါတယ္။ေခ်
ဖ်က္ၾကပါတယ္ ။"

" အရွင္ဘုရား ၊ အဲဒီ သာမဏ ျဗဟၼဏ ေခၚတဲ့ ရဟန္းပုဏၰားေတြထဲမွာ ဘယ္သူဟာ မွန္တဲ့စကား ကိုဆိုသလဲ ဆိုတာ တပည့္ေတာ္တို႔မွာ
ယံုမွားေတြးေတာျပီး သံသယ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္ " လို႔ ဗုဒၶကို ကာလာမ ပုဏၰားမ်ားက ေလွ်ာက္ထား ခဲ့ဖူးပါတယ္ ။

ထိုအခါ ဗုဒၶဘုရားက ကာလာမပုဏၰား တို႔အေနႏွင့္ သံသယ ျဖစ္မည္ဆိုလွ်င္ ျဖစ္ထိုက္ေၾကာင္းကိုေျပာဆို ညႊန္ျပျပီး အၾကင္သူသည္
အယူ၀ါဒတစ္ခုကို မွန္သည္ မွားသည္ ဆံုးျဖတ္လိုေသာ္ ျပဳက်င့္အပ္သည္ ဟု အခ်က္ ဆယ္ ခ်က္ကို ညႊန္ျပေတာ္မူခဲ့ေလသည္ ။

ထိုအခ်က္သည္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ သိပၸံနည္းက် အေတြးအျမင္ အားလံုး၏ အေျခခံမူ ျဖစ္ရံုသာမက ကမၻာေပၚတြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ျပီးသမွ်
ဒႆန အယူ အားလံုးႏွင့္လည္း အက်ဳံး၀င္လ်က္ ရွိသည္ကို ေတြ႕ရေလသည္ ။ ထို အသိပညာတစ္ခု သစၥာဆိုက္မႈ၏ စံ ဟု ဆိုအပ္ေသာ
အခ်က္ ဆယ္ခ်က္၏ အေရးပါအရာေရာက္မႈကို မဆိုမီ ထိုဆယ္ခ်က္ကို ဤတြင္ အသိေပး လိုပါေသးသည္ ။

သို႔မွသာ အမွန္ကိုသိလိုေသာသစၥာ၀ါဒီတိုင္း အတြက္ ထိုအခ်က္ ဆယ္ခ်က္သည္ ဘ၀ တစ္ခုလံုးကို အလင္းေပးေသာ မီးတိုင္ ဆယ္တိုင္
အျဖစ္ တည္ရွိ ေနပါလိမ့္မည္ ။

ေကသမုတၲိ နိဂံုးသား ကာလာမမင္းတို့အား ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားျခင္း...

“ ကာလာမ မင္းတို႔ ၊ သင္တို႔မွာ ယံုမွားသံသယ ၿဖစ္သင့္ေပ၏ ။ သင္တို႔သည္္

(၁) မာ အႏုသ၀ေနန =တစ္ဆင့္ ေၿပာသံစကား ၾကားကာမ်ွၿဖင့္ ဟုတ္ၿပီ ။ မွန္ၿပီ ဟု အတည္မယူကုန္လင့္ဦး ။
Do not believe just because it is a tradition maintained by oral repetition.

(၂) မာ မရမၸရာယ = ဘိုးဘြားအစဥ္ဆက္မွ ဆင္းသက္လာေသာအစဥ္အဆက္စကားမွ်ျဖင့္ ဟုတ္ၿပီ ။ မွန္ၿပီ ဟု
အတည္မယူကုန္လင့္ဦ း ။
Do not believe just because it is an unbroken the succession of practice.

(၃) မာ ဣတိကိရိယာယ = အေျခအျမစ္မရွိေသာေကာလာဟလစကားျဖင့္ ဟုတ္ျပီး၊ မွန္ျပီးဟူ၍ အမွန္မယူလင့္ဦး ။
Do not believe just because it is hearsay.

(၄) မာ ပိဋကသမၸဒါေနန = ပိဋကတ္စာေပ(၀ါ)ဘာသာေရးစာေပ နွင့္ ညီညြတ္ေပသည္ဟူ၍လည္း ဟုတ္ျပီး၊ မွန္ျပီးဟူ၍
အမွန္မယူလင့္ဦး ။
Do not believe just because it is in scripture and literature.

(၅) မာ၀ိတကၠေဟတု = ကိုယ္က်င့္မပါ၊ အသိဉာဏ္မပါေသာ ၾကံဆေတြးေတာကာမွ်ျဖင့္ ဟုတ္ျပီး၊ မွန္ျပီးဟူ၍ အမွန္မယူလင့္ဦး ။
Do not believe just because it is correct on the grounds of metaphysical.

(၆) မာ နယေဟတု = သူတစ္ပါးတို႔၏နည္းနံနိႆ်ကို ပံုတူကူးခ်ရံုျဖင့္ ဟုတ္ျပီး၊ မွန္ျပီးဟူ၍ အမွန္မယူလင့္ဦး ။
Do not believe just because it fits with once's the point of view.

(၇) မာ အာကာရပရိတေကၠန = မိမိေတြးေတာထားေသာအၾကံအစည္မ်ားကို အသင့္ယုတၱိေပၚတင္ျပီးသကာလ ဟုတ္ျပီး၊ မွန္ျပီးဟူ၍
အမွန္မယူလင့္ဦး ။
Do not believe just because it agrees with once's reasoning.

(၈) မာ ဒိ႒ိနိဇၥ်ာနကၡႏၱိယာ = သူတစ္ပါးပို႔ခ်ခ်က္၊ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားကို မိမိခံယူခ်က္နဲ႔တူကာမွ်ျဖင့္ ဟုတ္ျပီး၊ မွန္ျပီးဟူ၍ အမွန္မယူလင့္ဦး ။
Do not believe just because it agrees with once's the opinions and theories.

(၉) မာ ဘဗၺဘရုဘတာယ = ငါတို႔ေလးစားေသာပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ စကားျဖစ္ရံုမွ်ျဖင့္ ဟုတ္ျပီး၊ မွန္ျပီးဟူ၍ အမွန္မယူလင့္ဦး ။
Do not believe just because speaker appears believable.

(၁၀) မာ သမေဏာ ေနာ ဂရုတိ = ငါတို႔ကိုးကြယ္ေသာ ရဟန္း၏ စကားျဖစ္ရံုမွ်ျဖင့္ ဟုတ္ျပီး၊ မွန္ျပီးဟူ၍ အမွန္မယူလင့္ဦး ။
Do not believe just because our teacher says thus and thus.

ကာလာမ မင္းတို႔ ---

ဤတ႐ားတို႔ကား အကုသိုလ္တရား ။ အၿပစ္ရွိေသာ တရား ။ ပညာရွိတို႔ ကဲ႕ရဲ႕အပ္ေသာ တရားတည္း ။ထိုတရားတို႔ကို က်င့္သံုးပါက
အစီးအပြားမရွိၿခင္ငွာ ၊ ဆင္းရဲၿခင္းငွာ ။ ၿဖစ္ကုန္၏ ဟု သင္တို႔သည္ “ မိမိတို႔ ကိုယ္တိုင္ ” သိေသာ အခါ၌ ယင္းတို႔ကို စြန္႔ပယ္ရာ၏ ။

ဤတ႐ားတို႔ကား ကုသိုလ္တရား ။အၿပစ္ မရွိေသာ တရား ။ ပညာရိွိတုိ႔ ခ်ီးမြမ္းအပ္ေသာ တရားမ်ားၿဖစ္၍ ယင္းတို႔ကို က်င့္သံုးပါက
အစီးအပြားရွိသည္ ခ်မ္းသာၿခင္းငွါ ၿဖစ္သည္ဟု “မိမိ ကိုယ္တုိင္ ” သိေသာ အခါ၌ မူ သင္တို႔သည္ ယင္းတို႔နွင့္ ၿပည့္စံု ေနကုန္ရာ၏ ။

( အဂုၤတၱရနိကာယ္ ။ တိက နိပါတ္ ။ မဟာ ဝဂ္ ေကသ မုတၲိသုတ္ )

စုစည္းတင္ျပသူ = မာန္နာဲေမဓာ